Mantelzorgverlof: hoe werkt dat en wanneer heeft iemand hier recht op?

Wat is mantelzorgverlof?

Mantelzorgverlof is verlof dat je kunt opnemen om een tijdje te zorgen voor een naaste. Denk aan een ziek kind, een partner die zorg nodig heeft of een ouder die veel hulp nodig heeft bij de dagelijkse bezigheden.

Het nieuwe kabinet gaat het voormalige kort- en langdurend zorgverlof samenvoegen tot mantelzorgverlof. Het kabinet voert deze maatregel door om mensen de ruimte te geven voor hun naasten te zorgen. Dankzij dit speciale verlof kunnen medewerkers tijdelijk minder of zelfs helemaal niet werken om er voor een naaste te zijn die zorg nodig heeft.

Kort mantelzorgverlof zie je bijvoorbeeld als een kind zijn been breekt en daardoor een paar dagen thuis hulp nodig heeft of naar afspraken gebracht moet worden. Er is sprake van langdurend verlof als een medewerker bijvoorbeeld voor een levensbedreigend zieke dierbare zorgt.

Hoeveel mantelzorgverlof mag een medewerker opnemen?

Voor mantelzorgverlof mag een medewerker kortdurend of langdurend zorgverlof opnemen. Dit houdt het volgende in:

• Bij kortdurend zorgverlof mag een medewerker maximaal 2x het aantal werkuren per week opnemen in een periode van 12 maanden. Stel: een medewerker werkt 36 uur per week. Dan heeft diegene recht op maximaal 72 uur kortdurend zorgverlof verdeeld over een periode van 12 maanden.
• Langdurend zorgverlof is van toepassing als een medewerker langere tijd voor een naaste moet zorgen. Hiervoor mag een medewerker per 12 maanden maximaal 6x het aantal werkuren uit een werkweek opnemen. Dit aantal uur moet de medewerker binnen 18 weken opnemen. Dus een medewerker die 36 uur werkt, mag 36 x 6 = 216 verlofuren opnemen.

whitepaper

Soorten verlof

Download whitepaper

Voor wie mag je mantelzorgverlof opnemen?

Medewerkers mogen mantelzorgverlof opnemen voor mensen in hun omgeving die ziek zijn of hulp nodig hebben. Ze krijgen dit verlof alleen als niemand anders de zorg kan bieden, dus als de zieke bijvoorbeeld niet naar een ziekenhuis kan om daar zorg te krijgen.

Het gaat om zorg voor onder andere:

• kinderen
• de partner
• ouders
• grootouders
• kleinkinderen
• broers en zussen
• andere mensen die onder jouw huishouden vallen (zoals een pleegkind)
• bekenden (zoals een buurvrouw of pleegkind) bij wie jij de enige bent die zorg kan bieden

Overigens komt mantelzorg vaker voor dan je misschien denkt. Ongeveer een derde van de Nederlanders verleent weleens mantelzorgtaken. Dit kan ook al inhouden dat een medewerker bijvoorbeeld 1 uur per week zijn ouders wegbrengt naar de dagbesteding.

Let op: moet een medewerker een enkele keer onverwachts zorg bieden, bijvoorbeeld door met een naaste naar een ziekenhuisafspraak mee te gaan of het kind naar de dokter te brengen? Dan neemt je medewerker hiervoor calamiteitenverlof op in plaats van zorgverlof.

Wil je meer te weten komen over de soorten verlof? Van zwangerschapsverlof tot bijzonder verlof tot calamiteitenverlof. Download ons whitepaper ‘Alles wat je wil weten over verlofsoorten’ om volledig bijgepraat te worden.

Hoeveel krijgen medewerkers tijdens mantelzorgverlof doorbetaald?

Het hangt ervan af of een medewerker kortdurend of langdurend verlof aanvraagt of diegene tijdens het mantelzorgverlof doorbetaald krijgt.

Tijdens kortdurend verlof hebben medewerkers het recht om 70% van hun gebruikelijke salaris doorbetaald te krijgen. Is 70% van het gebruikelijke salaris minder dan het minimumloon? Dan moet je je medewerker minstens het minimumloon betalen.

Bij langdurend zorgverlof hoef je het salaris niet door te betalen voor de uren waarin iemand verlof opneemt. Houd er rekening mee dat je medewerker wel vakantie-uren opbouwt tijdens dit verlof.

Overigens gelden in sommige cao’s andere voorwaarden. Er zijn bijvoorbeeld ook cao’s waarbij medewerkers 100% loon doorbetaald krijgen bij kortdurend zorgverlof. Check dus de cao om te ontdekken wat voor jouw medewerker geldt.

Hoever van tevoren moeten medewerkers mantelzorgverlof aanvragen?

Medewerkers moeten altijd met hun werkgever overleggen over de opname van verlof. Langdurend mantelzorgverlof moeten medewerkers minstens 2 weken vóór de ingang van het verlof aanvragen. Als werkgever moet je minimaal 1 week na de aanvraag een beslissing nemen over het verlof. De werkgever mag om extra informatie vragen om de aanvraag te beoordelen. Denk aan een doktersverklaring.

Bij beide soorten zorgverlof mag je de verlofaanvraag alleen weigeren als de organisatie door het verlof in grote problemen zou komen.

Waarom mantelzorgverlof zo belangrijk is?

We kunnen ons goed voorstellen dat je er niet om staat te springen dat je medewerkers een tijdje afwezig zijn vanwege mantelzorgverlof als het net een drukke periode is. Bovendien brengt dit verlof kosten met zich mee. Toch is het om een paar redenen verstandig om wél mantelzorgverlof aan je medewerker te verlenen:

• Je medewerker functioneert beter als de lastige privésituatie en werk met elkaar in balans zijn. Grote kans dat je medewerker meer gedaan krijgt op het werk als je dit verlof verleent dan als je verwacht dat iemand blijft doorwerken.
• Je laat zien het welzijn van medewerkers voorop te zetten. Voor de medewerker zelf is het vaak geen pretje om mantelzorg te moeten verlenen. De reden ervoor is niet leuk: er is iemand ziek of zorgbehoevend. Bovendien heeft de medewerker misschien veel zorgen over zijn naaste. Door je medewerker mantelzorgverlof te bieden, hoeft je medewerker zich minder druk te maken over de combinatie van mantelzorg en werk. Dat neemt een mogelijke stressfactor weg.
• Het kan langer verzuim of een burn-out voorkomen. Zorgen in de privésfeer zijn een belangrijke oorzaak van burn-outs. Door mantelzorgverlof te verstrekken, bied je medewerkers meer rust in een voor hen lastige periode. Je medewerker is er daardoor misschien nu een aantal uur uit, maar het kan wel langdurig verzuim door stress- of burn-outklachten voorkomen.
• Het maakt je een aantrekkelijkere werkgever. In de huidige krappe arbeidsmarkt is het nog lastiger om medewerkers te behouden binnen je organisatie. Weigering van een verlofaanvraag kan voor medewerkers een reden zijn om naar een andere baan uit te kijken. Door de aanvraag wel goed te keuren, laat jij zien er als werkgever graag voor je medewerkers te zijn. Ook in lastige tijden. Dat vergroot de kans dat mensen zich betrokken voelen en voor je blijven werken.

Wat als een medewerker meer mantelzorgverlof wil opnemen?

Heeft je medewerker niet genoeg aan het maximale aantal uren dat in de wet staat voor mantelzorgverlof? Dan kunnen jullie eventueel onderling afspraken maken over extra onbetaalde verlofdagen. Hier is wettelijk niets voor geregeld. Je kunt het dan zien als een onbetaalde sabbatical.