Regelgeving overwerken
Er is hier een vrij gedetailleerde en tevens complexe wetgeving over geschreven, maar los hiervan zijn er per cao ook nog opzichzelfstaande voorwaarden. Valt jouw bedrijf onder een overkoepelende cao? Lees dan grondig de collectieve arbeidsovereenkomst door. Voor ondernemingen waar geen cao voor geldt of cao’s zonder duidelijke overwerk afspraken zijn onderstaande regels van toepassing.
Redelijkheid van medewerkers rondom overwerken
Waar werkgevers overlopen van verplichtingen, zijn deze bij medewerkers ook van toepassing en dit geldt ook voor overwerken. Zo dienen zij zich redelijk op te stellen wanneer jij als werkgever vraagt om overwerk uit te voeren. Inhoudelijk is dat per beroepsgroep nogal uiteenlopend. In grote lijnen mag je bij behoefte tot extra werk ervan uitgaan dat je personeel langer blijft. Wel zijn hier twee factoren van toepassing, namelijk: het aantal keren dat je als werkgever verwacht dat een medeweker overwerkt en de noodzaak van deze werkzaamheden.
Zodra de noodzaak van de te verrichten werkzaamheden hoog ligt, denk hierbij aan de continuering van kritieke bedrijfsprocessen, dan mag je een bepaalde flexibiliteit van je medewerkers verwachten rondom het overwerken. Uiteraard is de bedrijfscontinuïteit geen excuus om met enige regelmaat te gebruiken. Bij structureel overwerk heeft het personeelslid in kwestie de mogelijkheid om een aanpassing van het arbeidscontract aan te vragen. Bij zo´n situatie dient er naar het gemiddeld gewerkte uren van de voorgaande drie maanden te worden gekeken. Juist de uren van overwerken moeten dan bij het totaal worden opgeteld, zodat er een eerlijk beeld wordt geschetst.
Beloning voor overwerken
Extra gewerkte uren van een medewerker worden niet per definitie beloont in de vorm van salaris. Houdt wel rekening met het volgende: een medewerker mag doormiddel van overwerken omgerekend nooit een lager uurloon verdienen dan het wettelijk minimum loon. Een handige tip is om zeker eens te kijken naar hoe andere bedrijven in jouw branche het doen. Is het in de branche vanzelfsprekend om overuren te belonen in de vorm van salaris? Dan kun je overwegen dit ook te doen, in het kader van tevreden en gemotiveerde medewerkers. Vaak is de standaard echter tijd voor tijd, waarbij de medewerker de overgewerkte tijd kan opnemen als vrije tijd. Communiceer dit duidelijk en houdt dit ook goed bij, bijvoorbeeld door je tijdsregistratiesoftware te koppelen aan een salarissysteem zoals Loket.nl, dan voorkom je onduidelijkheden.
Restricties
Er zijn een aantal restricties bij wet vastgelegd. Zo mag, volgens De Arbeidstijdenwet, één dienst niet langer dan 12 uur duren en het maximale aantal werkuren in één week is vastgesteld op 60 uur. De regels voor nachtarbeid zijn nog iets strenger, hier mag één dienst bijvoorbeeld maximaal 10 uur aan werkzaamheden bevatten. De 60-urige werkweek mag geen standaard worden, omdat er ook is vastgelegd dat een medewerker per 16 weken gemiddeld niet boven een 48-urige werkweek mag uitkomen. Los hiervan zijn er ook nog wettelijke rusttijden vastgelegd in De Arbeidstijdenwet. Per etmaal heeft een medewerker recht op een minimaal 11 uur durende rustfase, wel mag er per 7 dagen eenmalig van worden afgeweken door een rustfase van 8 uur te hanteren. Voor minderjarigen is de regelgeving overigens niet volledig van toepassing, deze regels zijn namelijk nog net een tikje strenger.
Chauffeurs en de rijtijdenwet
Apart van De Arbeidstijdenwet bestaat er ook nog een rijtijdenwet, deze geldt voor bedrijven die chauffeurs in dienst hebben. Deze wet houdt in dat een chauffeur maximaal 9 uur per dag mag rijden en per week maximaal twee uitlopers voor overwerk naar ritten van 10 uur. Over een hele werkweek is het maximum ingesteld op 56 rij uren, maar geteld over twee achtereenvolgende weken mag een chauffeur niet meer dan 90 uur als bestuurder op de weg zitten. Daarnaast mag niet meer dan 4 en een half uur worden gereden tussen twee pauzes door.
Veelgestelde vragen over overwerken
Overwerken houdt in dat een medewerker arbeid verricht bovenop zijn of haar reguliere arbeidsuren, zoals vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of conform de cao.
Ja, in de meeste gevallen moet overwerk worden vergoed. De specifieke vergoeding kan variëren en is vaak vastgelegd in de cao of in de individuele arbeidsovereenkomst. Dit kan in de vorm zijn van extra salaris of tijd-voor-tijd.
De maximale arbeidstijd en het toegestane overwerk zijn gereguleerd door de Arbeidstijdenwet. Over het algemeen mag een medewerker niet meer dan 12 uur per dienst werken en niet meer dan 60 uur per week, met een gemiddelde van 48 uur per week over een periode van 16 weken.
Frequent overwerken kan leiden tot verhoogde stress, burn-out, lichamelijke klachten en een verstoorde werk-privébalans. Het is van belang voor zowel de gezondheid van de medewerker als de productiviteit dat overwerken binnen redelijke grenzen blijft.
Het is belangrijk om open communicatie met de medewerker te hebben en regelmatig te checken of het overwerken niet ten koste gaat van zijn of haar welzijn. Bied flexibiliteit waar mogelijk, zorg voor duidelijke afspraken en zet in op preventie door bijvoorbeeld efficiënte taakverdeling of tijdelijke inhuur van extra hulp.
