Regels oproepkrachten: wat moet je weten?

Oproepkrachten

Een oproepkracht is een medewerker die op oproepbasis komt werken. Natuurlijk wil dat niet zeggen dat je niets met deze medewerker afspreekt over werktijden en uurloon. Je legt dingen met hem of haar vast in een oproepcontract. Het is belangrijk je hierbij aan de regels te houden.

Wat is een oproepcontract?

Een oproepcontract is kort gezegd een contract waarin staat dat iemand alleen voor je komt werken als jij hem of haar oproept. Een paar kenmerken van een oproepcontract: De medewerker…

• heeft geen vast maandloon
• heeft geen vastgestelde periode waarin hij werkt, bijvoorbeeld elk jaar een bepaalde maand
• krijgt alleen loon als hij gewerkt heeft
• ontvangt het loon direct nadat hij gewerkt heeft
• heeft ongelijkmatig verdeelde werkuren

Op de loonstrook van de oproepkracht moet je vermelden dat het om een oproepovereenkomst gaat.

Regels oproepkrachten

Welke regels er gelden voor een oproepkracht, is afhankelijk van het contract dat hij heeft.

Een paar voorbeelden van oproepcontracten met korte uitleg van de regels:

• Het oproepcontract met voorovereenkomst
• Het nulurencontract
• Het min-maxcontract

Hieronder zullen we deze oproepcontracten en de regels voor de oproepkracht kort bespreken.

Oproepcontract met voorovereenkomst

Bij een oproepcontract met voorovereenkomst gelden onder andere de volgende regels:

• Als je de oproepkracht oproept, mag hij zelf beslissen of hij al dan niet gaat werken.
• Je moet de oproepkracht minimaal 4 dagen van tevoren vragen (schriftelijk, dus Whatsapp mag ook).
• Als de oproepkracht de oproep accepteert, moet je een tijdelijke arbeidsovereenkomst afsluiten voor de periode waarin hij werkt. Daarin moet je je houden aan de afspraken in de voorovereenkomst.
• Voor elke nieuwe werkperiode moet je een nieuw tijdelijk contract afsluiten.
• Je betaalt de oproepkracht uit voor de uren die hij werkt.
• Voor elke oproep moet je de oproepkracht minstens 3 uur betalen.
• De oproepkracht heeft recht op een vast contract als hij 3 tijdelijke contracten heeft gehad. De periode tussen de contracten moet dan maximaal 6 maanden zijn. Dit recht ontstaat uit wat men ketenbepaling noemt.

Het nulurencontract

Een ander contract voor oproepkrachten is het nulurencontract. Dit contract heeft andere regels, omdat het onder de arbeidsovereenkomsten met uitgestelde prestatieplicht valt. Bij dit contract gelden onder andere de volgende regels:

• De oproepkracht gaat aan het werk als de werkgever hem oproept.
• Je moet de oproepkracht minstens 4 dagen van tevoren oproepen, tenzij de cao een kortere termijn aangeeft.
• De oproepkracht mag een oproep die op tijd gedaan is in principe niet weigeren, tenzij hij goede redenen heeft (zoals ziekte).
• Bij een nulurencontract maak je geen afspraak over het aantal uren dat iemand werkt. Het is wel een contract: voor bepaalde of onbepaalde tijd.
• Je betaalt de eerste 6 maanden alleen de uren uit die iemand werkt. Deze afspraak moet zwart-op-wit staan.
• Als een oproepkracht langer dan 6 maanden in dienst is, kan hij recht hebben op loondoorbetaling: bijvoorbeeld als je hem oproept, maar je vervolgens niet voldoende werk voor hem hebt.
• Net als bij het oproepcontract met voorovereenkomst geldt dat je per oproep minstens 3 uur loon moet uitbetalen, ook als je oproepkracht minder werkt.
• Na 3 maanden heeft een oproepkracht recht op een vast aantal uren in zijn contract op basis van het gemiddelde aantal uren in de afgelopen maanden.

Opzegtermijn

Bij een nulurencontract geldt een opzegtermijn van 4 dagen. Net zo lang dus als de oproeptermijn (tenzij anders vermeld in de cao).

Het min-maxcontract

Een min-maxcontract is een contract voor oproepkrachten dat iets meer garanties geeft. Het lijkt meer op een parttime arbeidscontract met een flexibel onderdeel. Dit soort contracten is handig als je flexibel wilt zijn als er tijdelijk meer werkaanbod is. Een paar kenmerken van dit contract:

• Je spreekt zogenaamde garantie-uren af met de oproepkracht: een minimumaantal uren per week, maand of jaar. Deze garantie-uren moet je altijd uitbetalen, ook als je iemand niet oproept.
• Daarnaast spreek je ook een maximum aantal uren af waarvoor je iemand kunt oproepen. Deze uren betaal je alleen uit als je oproepkracht deze uren ook echt gewerkt heeft.
• Net als bij de andere oproepcontracten geldt dat je per oproep minstens 3 uur loon moet uitbetalen, ook als je oproepkracht minder werkt (alleen als het aantal garantie-uren lager ligt dan 15 en de werktijden niet vastgelegd zijn).

Loondoorbetaling bij ziekte

Afhankelijk van het type oproepcontract kan het zijn dat je loon moet doorbetalen als je oproepkracht ziek wordt. Bijvoorbeeld bij een min-maxcontract heeft een medewerker bij ziekte recht op minimaal 70% van zijn loon (in dit geval de garantie-uren). En als hij al ingeroosterd staat, moet hij 70% van de ingeroosterde uren krijgen.

Referentiedagen

In het oproepcontract moet je vastleggen welke dagen iemand verplicht kan worden om te komen werken. Dat zijn referentiedagen.

Vakantiegeld

De regels voor oproepkracht schrijven ook voor dat ze recht hebben op vakantie en vakantiegeld. Vakantiegeld is minstens 8% van het bruto jaarloon. Daarnaast moet je ook de opgebouwde vakantie-uren uitbetalen.

Rechtsvermoeden van arbeidsomvang

Zodra een oproepkracht minstens 3 maanden voor je heeft gewerkt, kan hij een contract van je eisen met daarin het aantal uren dat hij gemiddeld per week voor je heeft gewerkt. Dat heet in juridische termen ‘rechtsvermoeden van arbeidsomvang’.

Je mag iemand maximaal 1 jaar inzetten als oproepkracht. Na dat jaar heeft je medewerker recht op een contract met een vast aantal uren (per week, maand of per jaar). De medewerker mag er ook voor kiezen om door te gaan op oproepbasis.

Wet arbeidsmarkt in balans

Sinds 2020 is de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) ingegaan. Met deze wet zijn de regels voor oproepkrachten strenger geworden, wat oproepkrachten iets minder aantrekkelijk maakt voor werkgevers. Je moet de oproepkracht bijvoorbeeld eerder een (vast) contract aanbieden voor het aantal uren dat hij gemiddeld gewerkt heeft. Ondanks dat alles zijn oproepkrachten een belangrijke ondersteuning voor bedrijven, zolang je je aan de regels houdt.