Wat is verzuim?

Er kunnen veel redenen zijn waarom een medewerker ā€˜verzuimtā€™, oftewel niet verschijnt op zijn werk of niet beschikbaar is voor jou als werkgever. De meest voorkomende reden daarvoor is ziekte. Daarom denken veel mensen bij verzuim direct aan ziekteverzuim. Toch is het goed om nuance aan te brengen in dit onderwerp. Want er zijn allerlei redenen waarom een medewerker niet komt opdagen op zijn werk. Vandaar dat we in dit artikel een onderscheid zullen maken in verschillende soorten verzuim en de (mogelijk) achterliggende redenen.

Wit, zwart, grijs en roze verzuim

Eerst iets over de achterliggende redenen voor verzuim. Is een medewerker ziek of is er een andere reden dat hij niet aan het werk is? Om de verschillende achterliggende redenen uit elkaar te houden, spreekt men wel van verzuim in kleuren. Namelijk:

  • Wit verzuim: Je medewerker is echt ziek en kan daardoor niet werken.
  • Zwart verzuim: Je medewerker meldt zich ziek maar is niet ziek (zie verderop).
  • Grijs verzuim: Je medewerker is een beetje ziek en meldt zich ziek, maar had prima kunnen werken.
  • Roze verzuim: Je medewerker is ziek maar gaat toch door met zijn werk (zie verderop).

Laten we met deze achterliggende redenen voor (ziekte)verzuim in gedachten verschillende soorten ziekteverzuim bespreken.

Kort verzuim

Iedereen is af en toe ziek. Dat geldt voor jou als werkgever, maar ook voor je medewerkers. Een dagje ziek thuis met hoofdpijn, een paar dagen griep of een ander kortstondig fysiek ongemak. Natuurlijk zul je als werkgever dit gemis moeten opvangen op de werkvloer, maar dat is meestal niet zoā€™n groot probleem. Afhankelijk van het arbeidscontract zul je de ziektedagen moeten doorbetalen of na een aantal dagen beginnen met het doorbetalen van het loon.

Natuurlijk is het altijd goed om na te gaan om wat voor soort verzuim het gaat. Is je medewerker echt ziek, een beetje ziek of is er een andere reden dat hij niet op zijn werk komt opdagen? Bijvoorbeeld omdat je medewerker naar het afzwemmen van zijn kind is. De redenen voor verzuim kunnen dus verschillen van wit, roze, grijs tot zwart, en als werkgever zul je daar oog op willen houden. Als iemand verzuimt en niet echt ziek is, is de kans groot dat het hem of haar (om wat voor reden maar ook) aan motivatie ontbreekt.

Frequent kort verzuim

Als een medewerker af en toe ziek is, zullen er geen alarmbellen bij je afgaan. Maar als je medewerker regelmatig wegens ziekte verzuimt, dan is het verstandig om alert te zijn. Regelmatig kort verzuim kan namelijk een indicatie zijn dat er iets structureels aan de hand is. Tijd om in te grijpen, want frequent kort ziekteverzuim resulteert vaak in lang ziekteverzuim. Wat kunnen mogelijke oorzaken zijn?

Om te beginnen kan iemands gezondheid om wat voor reden maar ook zwakker geworden zijn. Natuurlijk heb je als werkgever maar beperkt invloed op iemands gezondheid, maar je kunt proberen na te gaan of je medewerker goed voor zichzelf zorgt. Veel werkgevers proberen de gezondheid van hun personeel te verbeteren door gezonde eetgewoonten en sporten te stimuleren.

Daarnaast kan de oorzaak van regelmatig kort verzuim ook liggen in privƩomstandigheden of situaties op het werk, bijvoorbeeld werkstress of een slechte sfeer op de werkvloer. Daarom is het aan te raden om in gesprek te gaan met je medewerker om te achterhalen wat de oorzaak is. Misschien kun je iets doen om je medewerker te helpen zodat hij minder belasting ervaart. Soms is een gesprek alles wat nodig is om iemand weer op weg te helpen.

In alle gevallen is het belangrijk dat bij kort ziekteverzuim de arbodienst of bedrijfsarts ingelicht wordt over het ziekteverzuim: binnen Ć©Ć©n week na de eerste ziektedag.

soorten verzuim

Lang verzuim

Het wordt pas ingewikkelder als een van je medewerkers langdurig verzuimt. Waar je het gemis van een medewerker die kort verzuimt zult kunnen opvangen binnen het team, zul je nu op zoek moeten gaan naar vervanging. En dat terwijl je het loon van je medewerker door moet betalen: twee jaar lang minstens 70% van zijn loon. Soms staat er in een cao dat je als werkgever het eerste jaar 100% van het loon moet doorbetalen. Vandaar dat de meeste werkgevers kiezen voor een ziekteverzuimverzekering.

Wet verbetering poortwachter (Wvp)

Als werkgever heb je ook de verplichting om actief iets te doen om langdurig ziekteverzuim te verkorten. Dit is geregeld in de Wet verbetering poortwachter (Wvp). De Wvp verplicht de werkgever om al in het begin van het ziekteverzuim stappen te ondernemen. De Wvp omvat een hoop stappen, maar waar het om gaat is dat je een medewerker helpt te re-integreren. En de kosten daarvoor zijn voor jouw rekening. Uiteindelijk heeft iedereen natuurlijk voordeel van een snelle re-integratie: de medewerker, de werkgever en de overheid.

Wat kost verzuim?

Als iemand lange tijd niet kan werken, moet je als werkgever rekening houden met flink wat kosten. Een inschatting van de globale kosten bij een zieke medewerker:

  • Twee jaar lang minstens 70% van zijn laatstverdiende loon doorbetalen (of het minimumloon als 70% van het loon minder is dan het minimumloon)
  • Loon vervangend personeel
  • Omzetverlies door kennisverlies
  • Re-integratietraject

Hier is geen exact prijskaartje aan te hangen, maar uit onderzoek is gebleken dat de kosten van langdurig verzuim al gauw oplopen tot ā‚¬ 260,- per dag. En dan hebben we het alleen nog maar over de financiĆ«le aspecten van verzuim. De emotionele ā€˜kostenā€™ komt hier nog bij.

Een zieke medewerker? 5 aandachtspunten
whitepaper

Een zieke medewerker? 5 aandachtspunten

Download whitepaper

Zwart verzuim: geen loon

Bij verzuim ga je er meestal vanuit dat iemand ziek is en daardoor niet kan werken. Maar soms gaat het om zwart verzuim: iemand meldt zich ziek, maar is dat niet. Of hij komt gewoon niet op zijn werk opdagen zonder dat hij zich afmeldt. In zulke gevallen doet je medewerker niet wat hij volgens zijn contract zou moeten doen. Daarom hoef je een medewerker niet te betalen als hij niet komt opdagen zonder geldige reden.

Bij zwart verzuim ga je natuurlijk met je medewerker in gesprek om tot een oplossing te komen. Als hij ongeoorloofd verzuimt en je hebt hem voldoende gewaarschuwd, dan is ontslag uiteindelijk een mogelijke optie.

Roze verzuim en thuiswerken

Zoals gezegd: we hebben het over roze verzuim als een medewerker gewoon doorgaat met werken terwijl hij eigenlijk ziek is en rust moet nemen. Het gebeurt regelmatig dat een medewerker ziek is en toch naar kantoor komt uit een soort plichtsbesef. Dat gaat natuurlijk ten koste van de productiviteit en de gezondheid van de medewerker in kwestie. Bovendien zullen zijn collegaā€™s hier last van ondervinden. Dus als je merkt dat een medewerker minder gedaan krijgt dan voorheen, is het waarschijnlijk tijd om in gesprek te gaan en om te kijken hoe het echt met hem gaat. Roze verzuim kan makkelijk omslaan in langdurig verzuim.

Nu thuiswerken onderdeel geworden is van de organisatiestructuur, is de kans op roze verzuim ook groter. Het is nu in veel gevallen makkelijker om, ook als een medewerker zich niet goed voelt, toch thuis door te werken. Heb daar oog voor. Meestal is het beter om een paar dagen goed uit te zieken dan om half door te werken en langer rond te lopen met bepaalde klachten. Goed herstellen voorkomt langdurige klachten.

Ziekteverzuim voorkomen

Je hebt niet helemaal in de hand of je medewerkers gezond zullen blijven. Ziekteverzuim en de kosten die het met zich meebrengt zijn ondernemersrisicoā€™s. Maar je kunt als werkgever wel alert zijn op signalen die kunnen duiden op toekomstige problemen. Vandaar dat veel werkgevers investeren in de bevlogenheid en de teamgeest van hun medewerkers. Ziekteverzuim kun je natuurlijk niet helemaal voorkomen, maar investeren in de mentale Ć©n fysieke gezondheid van je medewerkers is zeker een goede stap. En natuurlijk: wees op de hoogte van de soorten verzuim die er zijn.

Verlof of verzuim?

Je kunt je medewerker ook op de werkvloer missen omdat hij verlof heeft, al dan niet betaald. In dat geval gelden er weer heel andere regels.

lightbulb-alt

Lees meer over verschillende soorten verlof